Ισπανοί ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Κόρδοβας στην Ανδαλουσία εργάστηκαν για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών σχετικά με τη μηχανοποίηση των ελαιώνων, στα πλαίσια του προγράμματος Innolivar. Από τότε που ξεκίνησε το έργο το 2017, οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο και οι συνεργάτες τους στον ιδιωτικό τομέα είχαν ως στόχο την κατασκευή πρωτότυπων μηχανημάτων για τους ελαιοκαλλιεργητές, ώστε να επιλυθεί το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν το οποίο είναι η έλλειψη εργατικών χεριών κατά την περίοδο συγκομιδής του ελαιοκάρπου.

Πραγματοποίηση εργασιών ακόμα και στα χωράφια με κλίση

Για τους παραδοσιακούς καλλιεργητές, οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα όχημα με πολλαπλές χρήσεις με στόχο να πραγματοποιεί καλλιεργητικές εργασίες σε επικλινείς ελαιώνες που είναι δύσκολο να μηχανοποιηθούν. Η επιτακτική ανάγκη ανάπτυξης τέτοιων μηχανημάτων στην Ισπανία και την Ελλάδα σχετίζεται με την αναγκαιότητα μείωσης του μεγάλου αριθμού θανάτων που προκαλούνται από τρακτέρ που ανατρέπονται, οι οποίοι ανέρχονται στην Ισπανία κατά μέσο όρο στους ένα ανά εβδομάδα κατά την καλλιεργητική περίοδο.

Τα νέα αυτά οχήματα διαθέτουν ειδικούς μηχανισμούς αρθρώσεων σε καθέναν από τους τέσσερις ανεξάρτητους τροχούς, οι οποίοι μαζί με τη βοήθεια υδραυλικών κυλίνδρων, επιτρέπουν στο όχημα να αλλάζει το πλάτος της διαδρομής και το κέντρο βάρους του ενώ κινείται σε πλαγιές. Επιπλέον, το τρακτέρ μπορεί να λειτουργήσει σε πλευρικές κλίσεις χωραφιού έως και 45%. Συνεπώς, το νέο αυτό όχημα θα επιτρέψει στους παραγωγούς να εργάζονται και σε πιο απότομες πλαγιές. 

Ευκολότερη συγκομιδή του ελαιοκάρπου

Οι ερευνητές σχεδίασαν και ανέπτυξαν μια αυτοκινούμενη μηχανή συγκομιδής για ελαιώνες υψηλής πυκνότητας φύτευσης, ώστε να γίνεται πιο γρήγορη και αποτελεσματική η συγκομιδή των καρπών. Έτσι, μειώνονται οι ανάγκες της εκμετάλλευσης σε ανθρώπινο δυναμικό κατά την περίοδο συγκομιδής του ελαιοκάρπου.

Mηχάνημα αυτόματης συλλογής ελαιοκάρπου

Mηχάνημα αυτόματης συλλογής ελαιοκάρπου
Πηγή εικόνας: oliveoiltimes

Ενδεικτικά, αντί να υπάρχει η ανάγκη 10 ατόμων (συμπεριλαμβανομένων του χειριστή του γεωργικού μηχανήματος και των ατόμων που βοηθούν στην μετακίνηση των πανιών και στη συλλογή των πεσμένων καρπών) με τη χρήση αυτού του νέου οχήματος οι ανάγκες σε εργατικά χέρια μειώνονται αντίστοιχα σε 2 έως 3 άτομα. Έτσι το κόστος συλλογής του ελαιοκάρπου μειώνεται σημαντικά. Η ομάδα των κατασκευαστών και οι ερευνητές του μηχανήματος εκτιμούν ότι το ίδιο μηχάνημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με μικρές τροποποιήσεις και στη συλλογή εσπεριδοειδών και αμυγδάλων.

Mηχάνημα αυτόματης συλλογής ελαιοκάρπου

Μηχάνημα αυτόματης συλλογής ελαιοκάρπου
Πηγή εικόνας: agronoma

Ως τώρα έχουν αναπτυχθεί δύο μέθοδοι για τη συγκομιδή του ελαιοκάρπου με το συγκεκριμένο γεωργικό μηχάνημα:

  1. Η πρώτη μέθοδος που βασίζεται στη δόνηση του κορμού και στην ταυτόχρονη μηχανική ανακίνηση της κόμης, η οποία γίνεται από τους ελαιοκαλλιεργητές που οδηγούν τις μηχανές συγκομιδής. Στην περίπτωση αυτού του συστήματος, χρειάζονται τη βοήθεια αυτοματοποιημένων συστημάτων υποστήριξης για την ανίχνευση των κορμών από τον δονητή για τη δόνησή του. Αυτή η μέθοδος έχει το μειονέκτημα ότι γίνεται διακεκομμένα.
  2. Η δεύτερη μέθοδος βασίζεται στη χρήση αμφίπλευρων ραβδιστικών τα οποία  ραβδίζουν την κόμη των δέντρων ώστε να πέσουν οι καρποί. Και αυτά τα συστήματα είναι εξοπλισμένα με σύστημα εντοπισμού του κορμού και της κόμης των δέντρων. Έτσι, δίνουν τη δυνατότητα ημιαυτόματης οδήγησης του μηχανήματος μέσα στην εκμετάλλευση. Αυτή η μέθοδος είναι λιγότερο χρονοβόρα από την πρώτη, καθώς εφαρμόζεται με συνεχόμενο τρόπο.

Μηχάνημα δόνησης για συλλογή ελαιοκάρπου

Μηχάνημα δόνησης για συλλογή ελαιοκάρπου
Πηγή εικόνας: oliveoiltimes

Και οι δύο παραπάνω μέθοδοι συγκομιδής απαιτούν την ανάλογη προσαρμογή του κλαδέματος, το οποίο δεν είναι πολύ απαιτητικό, και διαθέτουν συστήματα απομακρυσμένης παρακολούθησης της διαδικασίας της συγκομιδής. Ερευνήθηκαν επίσης ποιες νέες ποικιλίες ελιάς μπορούν να προσαρμοστούν σε πυκνούς και υπέρπυκνους ελαιώνες.

Στοχευμένη χρήση φυτοφαρμάκων

Ταυτόχρονα με την ανάπτυξη τέτοιου είδους τεχνολογιών που συμβάλλουν στη διευκόλυνση των αγροτικών εργασιών, οι ερευνητές εστίασαν και στη βιωσιμότητα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ενός έξυπνου συστήματος ψεκασμού, το οποίο επιτρέπει στους αγρότες να εφαρμόζουν φυτοφάρμακα σε διαφορετικούς χρόνους και συγκεντρώσεις, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε δέντρου. Στόχος του συστήματος είναι η μείωση της άσκοπης χρήσης φυτοφαρμάκων στην καλλιέργεια της ελιάς.

Μεταξύ των τεχνολογιών που αναπτύχθηκαν για αυτόν τον σκοπό συμπεριλαμβάνονται συστήματα αυτόματης ανίχνευσης, που χρησιμοποιούν δύο πολυφασματικές κάμερες ή αισθητήρες υπερήχων για τη σάρωση των δέντρων σε πραγματικό χρόνο και την εφαρμογή φυτοφαρμάκων όπου απαιτείται. Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα, τα παραπάνω  συστήματα είναι 35% πιο αποτελεσματικά σε σχέση με τις συμβατικές μεθόδους ψεκασμού.

Γεωργικό μηχάνημα για στοχευμένους ψεκασμούς ελαιόδεντρων

Γεωργικό μηχάνημα για στοχευμένους ψεκασμούς ελαιόδεντρων
Πηγή εικόνας: oliveoiltimes

Οι ερευνητές ανέπτυξαν επίσης μονάδες ψύξης για τα φυτοφάρμακα, που εμποδίζουν την γρήγορη εξάτμισή τους και δίνουν τη δυνατότητα ελέγχου με απομακρυσμένη παρακολούθηση, καθώς επίσης και δυνατότητα ψεκασμού σύμφωνα με δεδομένα που είναι ανεβασμένα στο διαδίκτυο, επιτρέποντας στους αγρότες να παρακολουθούν τη χρήση τους με μεγαλύτερη ευκολία. Παρ’ ότι αποτελεί πιο ακριβό εξοπλισμό, είναι πολύ πιο αποτελεσματικό και δίνει τη δυνατότητα μείωσης της χρήσης των φυτοφαρμάκων, κάτι που  απαιτείται από τη στρατηγική Farm to Fork της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε συνέχεια της ίδιας έρευνας, σχεδίασαν μηχανήματα για τη συλλογή και τον τεμαχισμό όλων των υπολειμμάτων από το κλάδεμα των ελαιόδεντρων την περίοδο της άνοιξης, τα οποία είναι απαραίτητο να καταστρέφονται ώστε να μην αποτελέσουν πηγή μολύσματος ασθενειών ή καταφύγιο για εχθρούς της καλλιέργειας. Επιπλέον, τα κατεστραμμένα υπολείμματα της καλλιέργειας μπορούν να αποτελέσουν υλικά κομποστοποίησης

Η βελτίωση της εκμηχάνισης και της αυτοματοποίησης των εργασιών που πρέπει να γίνονται στον ελαιώνα θα συντελέσει με σιγουριά στην αύξηση της ελαιοπαραγωγής και την αντιμετώπιση του βασικού προβλήματος έλλειψης εργατικών χεριών, ειδικά κατά την περίοδο της συγκομιδής του ελαιοκάρπου. Είναι επιτακτική ανάγκη να συνεχιστούν τέτοιου είδους έρευνες και αποτελεί σίγουρα θετικό οιωνό το γεγονός ότι ήδη έχουν διοχετευθεί στην ισπανική αγορά τέτοιου είδους γεωργικά μηχανήματα.