Η ρίγανη αυτοφύεται σε διάφορα μέρη της Εύκρατης Ασίας, Βόρειας Αφρικής, Αμερικής και Ευρώπης. Στη χώρα μας αυτοφύεται σε όλα σχεδόν τα μέρη και κυρίως στις ημιορεινές και ορεινές περιοχές. Η ελληνική ρίγανη θεωρείται η καλύτερη του κόσμου.
Η ρίγανη αναπτύσσεται σε όλα τα ξηρά καλώς αποστραγγιζόμενα εδάφη, με επαρκή οργανικά συστατικά και pH γύρω στο 6.16 Για την καλλιέργειά της πρέπει να προτιμηθούν ασβεστολιθικές ημιορεινές κυρίως περιοχές με δροσερό καλοκαίρι και τα χωράφια να μην έχουν πολυετή ζιζάνια π.χ. αγριάδα. Μεγαλύτερο άρωμα αποκτούν τα φυτά που καλλιεργούνται σε περιοχές θερμές και ξηρές, ενώ ακατάλληλες είναι οι περιοχές όπου επικρατούν ομίχλες. Η ρίγανη βρίσκεται τόσο στην ηπειρωτική όσο και στη νησιωτική Ελλάδα από τις παραθαλάσσιες μέχρι και τις ορεινές περιοχές. Αυτό δείχνει ότι αντέχει πολύ στο κρύο. Τον χειμώνα καταστρέφεται το υπέργειο τμήμα της, ενώ το υπόγειο διατηρείται και ξαναβλαστάνει την άνοιξη. Όταν η ρίγανη βρεθεί σε κατάλληλες εδάφoκλιματικές συνθήκες διατηρείται στο ίδιο χώρο φι 8-10 ή και περισσότερα χρόνια.
Η φύτευση γίνεται στα μέσα φθινοπώρου, μετά τις πρώτες βροχές ή εναλλακτικά αρχές της άνοιξης. Η πυκνότητα φύτευσης είναι 3.500-4.500 φυτά το στρέμμα. Πραγματοποιείται όταν τα φυτά έχουν αποκτήσει 8-10 πραγματικά φύλλα με καπνοφυτευτική μηχανή και σε αποστάσεις φύτευσης 60-80 cm μεταξύ των γραμμών και 30-40 cm μεταξύ των φυτών στη γραμμή. Δύο ώρες πριν τη μεταφύτευση τα φυτά ποτίζονται στο σπορείο για να είναι πιο εύκολο το βγάλσιμο των φυτών και η τοποθέτηση τους στο χωράφι.Απαιτείται πότισμα κατά τη φύτευση, ακόμα και σε ξηρικές καλλιέργειες, ανεξάρτητα από το χρόνο φύτευσης (φθινόπωρο ή άνοιξη).η καταπολέμηση των ζιζανίων είναι σημαντικός παράγοντας επιτυχίας, της φυτείας της ρίγανης. Σκάλισμα επί της γραμμής 3 εβδομάδες από τη φύτευση, βοηθά την ανάπτυξη των φυτών.
Είναι ξερική καλλιέργεια. Χρειάζεται πότισμα κατά την εγκατάσταση στο χωράφι της καλλιέργειας αλλά και μετά τη συγκομιδή ώστε να ανταπεξέλθουν τα φυτά καλύτερα από το σοκ. Γενικά όσο πιο συχνά ποτίζουμε τόσο μειώνεται η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο.Σε περίοδο ανομβρίας, η μέτρια άρδευση συντελεί σε μεγαλύτερες ταξιανθίες συνεπώς αυξημένη παραγωγή. Σε περίπτωση που επιθυμείτε και δεύτερη συγκομιδή είναι απαραίτητη η άρδευση αμέσως μετά την πρώτη συγκομιδή που πραγματοποιείται τον Ιούλιο.
Επειδή η ρίγανη είναι πολυετές φυτό, πρέπει γίνεται οργανική λίπανση του εδάφους. Σε κανονικά εδάφη οι ανάγκες ανέρχονται στα 10 κιλά Ν/στρέμμα, 6 κιλά P/στρέμμα και 10 κιλά Κ/στρέμμα. Άζωτο μπορούμε να ρίχνουμε σε δόσεις και μετά τις κοπές..
Κατά τον πρώτο χρόνο είναι δυνατή μόνο μια κοπή. Από τον δεύτερο χρόνο είναι δυνατές 2 κοπές ή και παραπάνω. Η πρώτη αρχίζει αρχές Ιουλίου και η δεύτερη το Σεπτέμβριο. Το κατάλληλο στάδιο για την έναρξη της συλλογής είναι όταν ξεκινήσει η άνθιση του φυτού και οπωσδήποτε πριν την πλήρη άνθιση. Με τα ίδια κριτήρια γίνεται και η συλλογή της αυτοφυούς ρίγανης γιατί τότε η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο καθώς και σε θυμόλη είναι αυξημένη. Για την συλλογή χρησιμοποιούνται χορτοκοπτικές μηχανές ή εργάτες με δρεπάνια(μικρά τεμάχια). Τον πρώτο χρόνο η απόδοση ανέρχεται στους 3 τον./στρέμμα χλωρής μάζας και τον δεύτερο χρόνο σε 15 τον./στρέμμα. Οι απώλειες του προϊόντος σε χλωρό φυτικό υλικό ανέρχονται στο 75%.
Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης και κυρίως η καρβακρόλη είναι αυτό στο οποίο αποδίδονται οι παρακάτω βιολογικές δράσεις: αντιαθηροσκληροτική, αλλεργιογόνος, αναισθητική, αντι αλτσχάιμερ, αντιδιουρητική, αντιβακτηριδιακή, αντισηπτική, αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτική, αντισπασμωδική, εντεροχαλαρωτική, αρωματική, μυκητοκτόνος, νηματοδοκτόνος, αντιρευματική κ.α.
Η ρίγανη έχει τονωτικές, χωνευτικές, αντιβηχικές ιδιότητες. Κατέχει σημαντική θέση στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, φαρμακοβιομηχανία, αρωματοποιία- αρωματοθεραπεία, βιομηχανία καλλυντικών σαν αντιοξειδωτικό ή συντηρητικό.
Τα κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου είναι η καρβακρόλη, η θυμόλη, το γ-τερπινένιο και το ρ-κυμένιο. Η καρβακρόλη, παίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα της ρίγανης σε αιθέριο έλαιο. Η ελληνική ρίγανη πλεονεκτεί σε σχέση με την ισπανική και την τούρκικη, επειδή περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα αιθέριου ελαίου, που κυμαίνεται από 1,8-8,2 mL/100gr ξηρού βάρους. Ακόμα όμως και ανάμεσα σε πληθυσμούς του ίδιου. Η ξηρή ρίγανη περιέχει 3-5% αιθέριο έλαιο.
Πηγές:
Βιβλίο Επιλογή Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών Δρ. ΕΛΕΝΗ ΒΟΓΙΑΤΖΗ-ΚΑΜΒΟΥΚΟΥ
