Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί κατά πολύ οι αναφορές για χρήση βιοδιεγερτών στη γεωργία. Οι βιοδιεγέρτες παρόλο που κυκλοφορούν στην αγορά εδώ και πολλά χρόνια, μόλις τα τελευταία χρόνια έχουν κερδίσει τους παραγωγούς και έχουν αρχίσει πλέον να ενσωματώνονται στα προγράμματά τους. 

Τι είναι οι βιοδιεγέρτες; 

Ως βιοδιεγέρτης μπορεί να οριστεί μια ουσία ή ένας μικροοργανισμός που εφαρμόζεται είτε πάνω σε σπόρους είτε απευθείας στα φυτά ή τη ριζόσφαιρα με στόχο τη διέγερση φυσικών διεργασιών του φυτού. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με την ενίσχυση της άμυνας της καλλιέργειας σε διάφορους αβιοτικούς και βιοτικούς παράγοντες όπως είναι οι διάφορες μορφές στρες ή την αύξηση του ρυθμού πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων από την καλλιέργεια.

Ο βιοδιεγέρτης που θα επιλεχθεί μπορεί να είναι στερεής ή υγρής μορφής και μπορεί να εφαρμοστεί στην καλλιέργεια μέσω ψεκασμού, υδρολίπανσης ή ενσωμάτωσης μέσω κατεργασίας του εδάφους και ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης που βρίσκεται η καλλιέργεια να επιφέρει διαφορετικά οφέλη. 

Τα σκευάσματα βιοδιεγερτών δεν εντάσσονται στην κατηγορία των λιπασμάτων. Επίσης διαφέρουν από τα κοινά σκευάσματα φυτοπροστασίας για τον λόγο ότι επιδρούν μόνο ενεργοποιώντας τους φυσικούς μηχανισμούς άμυνας των φυτών και δεν έχουν κάποια άμεση επίδραση στους εχθρούς και τις ασθένειες στην καλλιέργεια. 

Η έρευνα σχετικά με τους βιοδιεγέρτες έχει δείξει σημαντική αύξηση τα τελευταία χρόνια. Με τα κόστη καλλιέργειας συνεχώς να ανεβαίνουν, τη μείωση των δραστικών ουσιών που είναι διαθέσιμες στην αγορά, το ολοένα και πιο απαιτητικό καταναλωτικό κοινό, τα πολύπλοκα νομοθετικά πλαίσια που διέπουν τις καλλιέργειες και για άλλους ακόμα λόγους, είναι γεγονός πως οι παραγωγοί έχουν αρχίσει και αυτοί να αναζητούν τρόπους για να αυξήσουν την αποδοτικότητα των καλλιεργειών τους με σκοπό την αύξηση των εσόδων και τη μείωση των εξόδων τους. Οι βιοδιεγέρτες χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τις ιδιότητες που έχουν. 

Ποια είναι τα οφέλη των βιοδιεγερτών;

Με τη χρήση βιοδιεγερτών στην καλλιέργεια ο παραγωγός μπορεί να επωφεληθεί, πετυχαίνοντας διάφορους στόχους ανάμεσα στους οποίους είναι:

1. Αύξηση της παραγωγής της καλλιέργειας και της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος 

Οι βιοδιεγέρτες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην υγιή και εύρωστη ανάπτυξη των φυτών καθώς ενισχύουν τη βλάστηση και την ανάπτυξη των ριζών. Έτσι οδηγούν σε υψηλότερες αποδόσεις και καλύτερη ποιότητα του προϊόντος. 

2. Αύξηση της αντοχής της καλλιέργειας στο αβιοτικό στρες 

Η εφαρμογή με κατάλληλους βιοδιεγέρτες μπορεί να βοηθήσει την καλλιέργεια να  ανταπεξέλθει στους διάφορους παράγοντες αβιοτικού στρες, όπως είναι το στρες αλατότητας, το υδατικό στρες, τις υψηλές θερμοκρασίες και το στρες που προκαλείται από τον παγετό. 

3. Αύξηση της αφομοίωσης θρεπτικών στοιχείων από την καλλιέργεια 

Οι βιοδιεγέρτες μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητα της καλλιέργειας, να αφομοιώνει τα απαραίτητα  θρεπτικά στοιχεία οδηγώντας σε μια υγειέστερη κατάσταση για την καλλιέργεια και να συμβάλει στην επίτευξη υψηλότερων αποδόσεων. 

4. Η μείωση των αναγκών της καλλιέργειας σε εισροές 

Οι βιοδιεγέρτες, όταν επιλέγονται σωστά και εφαρμόζονται κατά το κατάλληλο στάδιο της καλλιέργειας και με το σωστό τρόπο βελτιώνουν τη θρεπτική κατάσταση της καλλιέργειας και την ικανότητά της να μπορεί να ανταπεξέρχεται σε συνθήκες έντονου στρες, μειώνοντας ταυτόχρονα τις ανάγκες της σε χημικά λιπάσματα και στα διάφορα αγροχημικά όπως για παράδειγμα στα ζιζανιοκτόνα. Έτσι επιτυγχάνεται ταυτόχρονα η εφαρμογή μιας πιο ασφαλούς για τον άνθρωπο και το περιβάλλον μεθόδου καλλιέργειας.

5. Βελτίωση της κατάστασης του εδάφους 

Κάποια σκευάσματα βιοδιεγερτών προωθούν τη βιοποικιλότητα και τη δραστηριοποίηση των ωφέλιμων μικροοργανισμών που υπάρχουν στο έδαφος. Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα να βελτιώνουν τη σύσταση του εδάφους, να αυξάνουν τη γονιμότητά του και να μειώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις από παράγοντες όπως είναι η υψηλή συγκέντρωση αλάτων, η ύπαρξη φυτοφάγων νηματωδών κ.ά.    

Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής των βιοδιεγερτών;

Εφαρμογές με βιοδιεγέρτες γίνονται πλέον σε καλλιέργειες όλων των ειδών από καλλωπιστικά φυτά, δέντρα, λαχανικά κλπ. και σε όλα τα συστήματα (καλλιέργειες υπό κάλυψη, υπαίθριες καλλιέργειες, υδροπονικά συστήματα). Τα κριτήρια επιλογής για την εφαρμογή του κατάλληλου βιοδιεγέρτη έχουν να κάνουν με μια ποικιλία παραγόντων που αφορούν : 

1. Το είδος της καλλιέργειας 

Οι διαφοροποιήσεις στις θρεπτικές ανάγκες ανάμεσα στις διαφορετικές καλλιέργειες επηρεάζουν σημαντικά τα κριτήρια επιλογής του κατάλληλου σκευάσματος.

2. Το στάδιο της καλλιέργειας 

Βιοδιεγέρτες μπορούν να εφαρμοστούν σε διαφορετικά στάδια μέσα στον κύκλο ζωής της καλλιέργειας. Κάποια από αυτά τα στάδια αφορούν εφαρμογές στο στάδιο του σπόρου, πριν και μετά τη μεταφύτευση ή κατά τα διάφορα στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας όπως για παράδειγμα το στάδιο της άνθισης. Για το λόγο αυτό η επιλογή του κατάλληλου βιοδιεγέρτη θα πρέπει πάντα να λαμβάνει υπόψη το στάδιο που βρίσκεται η καλλιέργεια.

3. Τη σύσταση του εδάφους και το βαθμό διαθεσιμότητας των απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων για την καλλιέργεια 

Τα διάφορα ποιοτικά χαρακτηριστικά του εδάφους όπως είναι η μηχανική του σύσταση και η περιεκτικότητα του σε οργανική ουσία θα επηρεάσουν το βαθμό αποτελεσματικότητας του βιοδιεγέρτη. Γι’ αυτό η σύνθεση του βιοδιεγέρτη που τελικά θα επιλεχθεί θα πρέπει να βρίσκεται σε αρμονία με τα επίπεδα γονιμότητας και το προφίλ του εδάφους.

4. Τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν 

Οι διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως είναι η θερμοκρασία, οι βροχοπτώσεις και η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας επηρεάζουν το ρυθμό ανάπτυξης της καλλιέργειας και τον βαθμό αποτελεσματικότητας κάποιων βιοδιεγερτών και συνεπώς θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη κατά το στάδιο επιλογής.

5. Τους στόχους του παραγωγού 

Πριν αγοράσετε και ειδικά πριν εφαρμόσετε κάποιο σκεύασμα βιοδιεγέρτη στην καλλιέργειά σας, βεβαιωθείτε πρώτα ότι γνωρίζετε που αποσκοπεί η εφαρμογή του κάθε βιοδιεγέρτη και έχετε κατανοήσει πλήρως το μηχανισμό δράσης του προϊόντος. Εφιστάται η προσοχή σας ώστε να επιλέξετε τον κατάλληλο βιοδιεγέρτη για το αποτέλεσμα που αποσκοπείτε. 

Συστήνεται να συμβουλεύεστε τον γεωπόνο της περιοχή σας σχετικά με τα κατάλληλα σκευάσματα βιοδιεγερτών που ταιριάζουν στην περίπτωση σας. Επίσης μπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικώς ή με e-mail με την εταιρεία που παρασκευάζει το προϊόν για το οποίο επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε, ώστε να σας δοθούν πληροφορίες σχετικά με δοκιμές που έχουν γίνει στην καλλιέργεια που σας ενδιαφέρει ή στον τύπο εφαρμογής (χωράφι ή θερμοκήπιο). Μπορείτε επιπρόσθετα να ζητήσετε αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου βιοδιεγερτικού, όπως για παράδειγμα πειραματικά δεδομένα από πανεπιστήμια.