Σε ποιον δεν αρέσει η μουσική; Η μουσική, για πολλούς ανθρώπους είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους. Ενεργοποιώντας τους νευρώνες του εγκεφάλου, έχει την ικανότητα να προκαλεί ποικιλία συναισθημάτων. Έχεις αναρωτηθεί όμως, τι συμβαίνει στη περίπτωση των φυτών; Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η αναπαραγωγή μουσικής κατά τη καλλιέργεια των φυτών προάγει την ταχύτερη και υγιέστερη ανάπτυξή τους.
To 1962, ο Ινδός βοτανoλόγος Dr. T. C. Singh μελέτησε την επίδραση των μουσικών ήχων στον ρυθμό ανάπτυξης του φυτού και διαπίστωσε ότι ορισμένα φυτά μετά την έκθεσή τους στη μουσική αναπτύχθηκαν κατά 20% σε ύψος και κατά 72% σε βιομάζα. Πειραματίστηκε με διάφορα είδη μουσικής όπως κλασική και αργότερα ινδική κλασική (raga) η οποία παιζόταν με φλάουτο, βιολί, αρμόνιο και το ινδικό όργανο reena. Ανακάλυψε επίσης, ότι το μέγεθος των καρπών στις καλλιέργειες αυξήθηκε μεταξύ 25 - 60%. Έπειτα από διάφορα πειράματα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ήχος του βιολιού είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στην ανάπτυξη των φυτών. Επίσης, έκανε πειράματα σχετικά με τις επιπτώσεις των κραδασμών που προκαλούνται από τον ξυπόλυτο χορό (Bharata-Natyam), έναν χορό της Ινδίας αρχαίου στυλ, χωρίς τη συνοδεία μουσικής. Τα ίδια αποτελέσματα εξήγαγε και ο Καναδός μηχανικός Eugene Canby.
Η Dorothy Retallack πραγματοποίησε έρευνα το 1968 και δημοσίευσε τα ευρήματά της το 1973 στο βιβλίο της «The sound of music and plants». Πειραματίστηκε με διάφορα είδη φυτών και μουσικής συμπεριλαμβάνοντας την κλασική, την τζαζ και τη ροκ. Διαπίστωσε ότι τα φυτά που εκτίθενται σε ήρεμη κλασική μουσική μεγαλώνουν γρηγορότερα, αφού διπλασιάζονται σε μέγεθος μέσα σε δύο μόλις εβδομάδες. Ειδικότερα, παρατήρησε ότι γίνονται πιο θαμνώδη και πράσινα, με υγιείς μίσχους. Η τζαζ μουσική επιτάχυνε εξίσου την ανάπτυξη των φυτών. Αντίθετα, όταν τα φυτά “άκουγαν” ροκ μουσική αρρώσταιναν γρήγορα και πέθαιναν μέσα σε δύο εβδομάδες. Η θορυβώδης ροκ μουσική βλάπτει τα φυτά με τον ίδιο τρόπο που κάνει το υπερβολικό νερό και οι δυνατοί άνεμοι. Το γεγονός αυτό οφείλεται στις ισχυρές δονήσεις που δημιουργούν πίεση η οποία δεν είναι παραγωγική στην ανάπτυξη των φυτών. Το ίδιο διαπίστωσε και ένας κάτοχος ενός θερμοκηπίου στο Κολοράντο.
Πειράματα έγιναν και σε άλλα είδη μουσικής, όπως τη heavy metal, μαζί με τη new age και τις κέλτικες μελωδίες οι οποίες έδειξαν να αυξάνουν τόσο τη φυτική μάζα όσο και τη γεύση των φρούτων. Η country και η δυτική μουσική δεν είχαν επιπτώσεις στην ανάπτυξη των φυτών.
Η πιο πρόσφατη έρευνα πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Τοσκάνης στην Ιταλία. O καθηγητής Stefano Mancuso, παρατήρησε ότι η μουσική του Mozart σε έναν αμπελώνα 100 στρεμμάτων ευνόησε την αύξηση της φυλλικής επιφάνειας του αμπελιού κατά 25-30%.
Με ποιον τρόπο όμως η μουσική επηρεάζει την ανάπτυξη;
Οι μουσικοί ήχοι, οι δονήσεις δηλαδή ενεργοποιούν τους “μηχανικούς υποδοχείς” των φυτών, οι οποίοι ανταποκρίνονται στην πίεση των ηχητικών κυμάτων.
Οι έρευνες απέδειξαν ότι οι ηχητικές δονήσεις έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν μία ή περισσότερες βιοχημικές διεργασίες του φυτού όπως:
- Τη διαπερατότητα των κυτταρικών μεμβρανών και την κινητικότητα του κυτταροπλάσματος εντός των κυττάρων.
- Την παραγωγή πρωτεϊνών και την ενεργοποίηση γονιδίων οπότε και κατ’ επέκταση των φυτορμονών, που είναι οι ρυθμιστές ανάπτυξης και λειτουργίας των φυτών. Για παράδειγμα, η βασική φυτορμόνη ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού των κυττάρων και ολόκληρου του φυτού είναι η αυξίνη.
- Τη λειτουργία των στοματίων των φύλλων και των οργανιδίων των κυττάρων που είναι υπεύθυνα για την διαδικασία της φωτοσύνθεσης, μέσω της οποίας τα φυτά εξασφαλίζουν την ενέργειά τους.
Αξίζει να επισημάνουμε ότι οι έρευνες ποικίλλουν σχετικά με την επίδραση της μουσικής στις καλλιέργειες, γι’ αυτό και επικρατεί μια διχογνωμία μεταξύ των επιστημών σχετικά με τα αποτελέσματά τους. Θεωρούν ότι πρέπει να εξεταστούν και άλλοι παράγοντες, όπως το φως, το νερό και η σύνθεση του εδάφους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα φυτά έχουν ανάγκη από φροντίδα και ίσως η μουσική να αποτελεί ένα μέσο για να επιτευχθεί.
