Σε συνέχεια του προηγούμενου άρθρου σχετικά με το τι είναι ένας ανεμοφράκτης και ποιά είναι τα πλεονεκτήματά του, θα γίνει αναφορά ως προς το κόστος της εγκατάστασης και τι θα πρέπει να γνωρίζει κάποιος πριν το εγκαταστήσει. Έχουν την ικανότητα να μεταβάλλουν την ροή του αέρα, τις οσμές και το τοπικά το κλίμα στην κοντινή του περιοχή . Ταυτόχρονα παγιδεύουν τη γύρη, την σκόνη και την άμμο που μεταφέρεται με τον άνεμο, τους ήχους, καθώς επίσης, έχουν τη δυνατότητα να απορροφούν τα θρεπτικά στοιχεία, τα φυτοφάρμακα που μεταφέρονται με τον αέρα, τους παθογόνους μικροοργανισμούς, τα ιζήματα και το χιόνι.

Ο παραγωγός έχει την δυνατότητα να τροποποιεί την ροή του αέρα ανάλογα με την επιλογή του ύψους των φυτών, της πυκνότητας φύτευσης, του προσανατολισμού τους, του μήκους και τους πλάτους τους καθώς και της συνέχειάς τους:

  1. Η σημασία του ύψους του ανεμοφράκτη στη ροή του αέρα
    Το ύψος του ανεμοφράκτη επηρεάζει και την έκταση της περιοχής που προστατεύει και την αποτελεσματικότητά του. Όσο πιο ψηλός είναι, τόσο μεγαλύτερη έκταση προστατεύει. Πιο συγκεκριμένα, οι ανεμοφράκτες προστατεύουν απόσταση έως δώδεκα με εικοσιπέντε φορές το ύψος τους. Αντίθετα, οι ανεμοφράκτες με χαμηλό ύψος τείνουν να είναι αναποτελεσματικοί εξαιτίας του στροβιλισμού του αέρα που παρατηρείται στις άκρες του ανεμοφράκτη.
     
  2. Η σημασία της πυκνότητας του ανεμοφράκτη στη ροή του αέρα
    Συνήθως, δεν χρησιμοποιείται μόνο μία σειρά δέντρων ως ανεμοφράκτης. Για την επίτευξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας προτείνεται η τοποθέτηση δύο σειρών: στην πρώτη τα δέντρα είναι ψηλότερα, ενώ στην δεύτερη πιο χαμηλά. Για δέντρα άνω των 8 μέτρων επιλέγεται ο ευκάλυπτος, το κυπαρίσσι, το έλατο, οι λεύκες, οι χαρουπιές και οι σεκόγιες. Χαμηλότερου ύψους δέντρα (<8m) είναι η δάφνη, το λιγούστρο, η τούγια κλπ. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να αυξηθεί το πάχος τους, δηλαδή να αυξηθεί η πυκνότητά τους.  Όσο πιο πυκνή είναι η φύτευση, τόσο μεγαλύτερη είναι η μείωση του ανέμου, αλλά αντίστοιχα είναι αυξημένη και η σκίαση. Για τον λόγο αυτό η χρήση τους επιλέγεται γύρω από σπίτια και όχι στις καλλιέργειες. Η μέτρια πυκνότητα ναι μεν μειώνει λιγότερο τον άνεμο αλλά δημιουργεί και λιγότερη σκιά, το οποίο είναι επιθυμητό για τις καλλιέργειες. Στην περίπτωση αυτή, γίνεται αλληλεπίδραση του ύψους και της πυκνότητας για να μειωθεί η ταχύτητα του ανέμου και τελικά η απόσταση της περιοχής που θα προστατευτεί. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι έχει σημασία ο ρυθμός αύξησης του φυτού, ο χώρος που θα καταλάβει όσο αναπτύσσεται και αντίστοιχα να γίνει η επιλογή του φυτικού είδους και της πυκνότητάς του. Συνεπώς, τα δευτερεύοντα είδη θα πρέπει να καλύπτουν τα κενά που δημιουργούνται μέχρι να φτάσουν τα κύρια είδη που έχουν φυτευτεί σε ένα επιθυμητό ύψος. Μετά από ψηλά δέντρα, θα πρέπει να ακολουθούν άλλα χαμηλότερα δέντρα ή μεγαλύτεροι θάμνοι (στην περίπτωση που θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν μέτρια πυκνό ανεμοφράκτη) για να “κερδίσουμε” το χρόνο που χρειάζεται ώστε ο ανεμοφράκτης να είναι αποτελεσματικός. Επίσης, μπορούν να προστεθούν και άλλοι χαμηλότεροι  θάμνοι, άρα να υπάρχει μία σειρά από 3 στρώσεις (μία πιο ψηλή,μια πιό χαμηλή και μία ακόμα πιό χαμηλή) ώστε να προστατεύεται η εκμετάλλευση μέχρι να φτάσουν τα υπόλοιπα σε επιθυμητό ύψος.
     
  3. Η σημασία του προσανατολισμού του ανεμοφράκτη στη ροή του αέρα
    Όταν οι ανεμοφράκτες δεν είναι κάθετοι στον αέρα δημιουργείται σκέδαση. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει να αποφασιστεί  ποιο κομμάτι είναι αναγκαίο να προστατευτεί. 
     
  4. Η σημασία του μήκους και του πλάτους του ανεμοφράκτη στη ροή του αέρα
    Έχει μεγάλη σημασία η επιλογή του κατάλληλου μήκους και πλάτους του ανεμοφράκτη ώστε να καλύπτεται όλο το μήκος της έκτασης που χρειάζεται προστασία, σε σχέση πάντα με την διεύθυνση του ανέμου. Επίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνάνε οι παραγωγοί ότι όταν διπλασιάζεται το μήκος του ανεμοφράκτη, η προστατευόμενη περιοχή τετραπλασιάζεται. 
     
  5. Η σημασία της συνέχειας του ανεμοφράκτη στη ροή του αέρα
    Όταν υπάρχει κενό μεταξύ των φυτών, η ταχύτητα αυξάνεται με αποτέλεσμα την πρόκληση ζημιών κατά την καθοδική πορεία. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να προκαλέσει στροβιλισμό άρα ο ανεμοφράκτης τότε είναι ανεπαρκής, δεν βοηθά στην προστασία της περιοχής και της εκμετάλλευσης προκαλώντας ζημιές από τον καθοδικό άνεμο. Άρα είναι σημαντικό όταν υπάρχουν κενά να συμπληρώνονται.

 

ανεμοφράκτες

Η επιλογή των φυτικών ειδών γίνεται με βάση τους εξής παράγοντες:

  1. Το ανάγλυφο της περιοχής.
  2. Την ήδη υπάρχουσα χλωρίδα. 
  3. Το κόστος εγκατάστασης. 
  4. Τον σκοπό της φύτευσης.
  5. Τον στόχο της φύτευσης. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ανάλογα με το είδος ή τα είδη που θα επιλεγούν για την φύτευση, μπορεί να χρειαστεί να γίνει η παραγγελία των ειδών έξι μήνες ή και δύο χρόνια πριν την φύτευση, αναλόγως τη διαθεσιμότητα και τον βιολογικό κύκλο του εκάστοτε είδους.
  6. Συνιστάται να επιλέγονται εγγενή, τοπικά είδη, καθώς είναι προσαρμοσμένα στις υπάρχουσες κλιματικές συνθήκες της περιοχής. Για παράδειγμα, ο ευκάλυπτος και η ξυλοκερατιά είναι κατάλληλα για παραθαλάσσιες περιοχές και για πυκνές φυτεύσεις, το πεύκο έχει ανοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση και είναι κατάλληλο για ακουστική και θερμική μόνωση, η πεύκη για θαλάσσιους ανέμους και, τέλος, ο πλάτανος για επιβαρυμένες ατμόσφαιρες. Επίσης, το όφελος είναι διπλό, καθώς δίνουν τους κατάλληλους πόρους για την τοπική φυσική άγρια φύση, όπως τρόφιμα, καταφύγιο και υλικό φωλιάσματος. Η χρήση τοπικών ειδών μεγιστοποιεί την πιθανότητα αποκατάστασης αλληλεπιδράσεων φυτών / ζώων όπως η επικονίαση και η διασπορά των σπόρων.

Για να διατηρηθεί ακέραιος ο ανεμοφράκτης ή η προστατευτική ζώνη, είναι σημαντικό να γίνεται έλεγχος των άγριων ζώων όπως ο λαγός και η αλεπού. Είναι απολύτως αναγκαίο ειδικά εάν η άγρια φύση και ο βιότοπος είναι δευτερεύων σκοπός. Συνεπώς, ο έλεγχος θα πρέπει να είναι μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ιδιοκτησίας και περιοχής. Επίσης, όταν παρθεί η απόφαση να γίνει η φύτευση των ανεμοφρακτών, θα πρέπει να μην τοποθετούνται οι ανεμοφράκτες κοντά σε ανεμόμυλους και σε ηλεκτρικές γραμμές.

Το οικονομικό κόστος για την εγκατάσταση ανεμοφρακτών ποικίλλει ανάλογα με:

  1. τον χρόνο και τον τόπο. 
  2. το κόστος εγκατάστασης και συντήρησης των φυτικών ειδών. Οι παλαιότεροι ειδικά ανεμοφράκτες έχουν ανάγκη σε συνεχείς φροντίδες για να είναι αποτελεσματικοί.
  3. την δυνατότητα απώλειας καλλιεργητικών εκτάσεων, καθώς ένα μέρος του αγροτεμαχίου δεν θα μπορεί να αξιοποιηθεί για καλλιέργεια, επηρεάζει την άρδευση και μειώνει την παραγωγή κοντά στην ζώνη προστασίας.  

Συμπερασματικά, οι ανεμοφράκτες παρέχουν πολλά οφέλη στην γεωργική εκμετάλλευση όταν σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του χώρου και στους στόχους του καλλιεργητή. Γι’ αυτό, θα πρέπει να είναι γνωστά από πριν τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα καθώς και οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει.